مرکز مطالعات و توسعه آموزش علوم پزشکی

واحد برنامه ریزی

مشاوره در زمینه آموزش علوم پزشکی

 

مقدمه :

راهنمایی، و مشاوره آموزشی یکی از ابزارها و به نوعی یک فرصت استثنایی در حوزه آموزش پزشکی است که اگر به درستی از آن استفاده شود می تواند در رفع بسیاری از چالشهای آموزشی و بهبود کیفیت آموزش کمک شایانی نماید . در معنا و مفهوم وسیع آن می توان گفت راهنمایی و مشاوره  در حوزه آموزش پزشکی عبارت است از: یک تلاش آموزشی و تربیتی که  متخصصین، کارشناسان  آموزش، و اساتید برجسته (از نظر آموزش) در هر رشته ای و حوزه جهت کمک و ارتقای فرایندهای آموزشی  در ابعاد مختلفی مرتبط با حوزه معلمی از جمله طراحی، اجرای و بازنگری برنامه های درسی ، انتخاب روش های تدریس، ارزشیابی ( در ابعاد مختلف ارزیابی دانشجو، برنامه و فعالیتهای مختلف آموزشی و ...)، طراحی و اجرای پژوهشهای آموزشی، انجام فرایندهای نوآورانه آموزشی و ...  در سطوح مختلف انجام می دهند. مشاوره و راهنمایی صحیح در امر آموزشی می تواند بسیار کمک کننده باشد البته این امر  ممکن است، تحت تأثیر عوامل مختلفی از قبیل عدم بینش کافی، تجارب ناکافی، فشار برای تغییر، عدم ارتباط مناسب با همکاران و دانشجویان ، عدم ارزشیابی صحیح از کار، و ... قرار گیرند و این امر موجب شود از فواید مشاوره به درستی استفاده نگردد. لذا مرکز مطالعات و توسعه آموزش مشهد یکی از وظایف اصلی خود را، وظیفه ی راهنمایی و مشاوره قلمداد نموده است. در این راستا کارشناسان و اساتید مجرب این مرکز در جهت کمک و یاری به اساتید، مربیان و سایر ذینفعان و فعالان حوزه آموزشی در انجام وظایف مختلف در فیلد های گوناگون از قبیل کلاس درس و دانشکده ، آزمایشگاه ، درمانگاه ، بیمارستان و سایر جایگاه های سلامت همواره فعال هستند و حتی تلاش می نمایند با مشارکت در مداخلات آموزشی و اصلاح شیوه و روش ها بر اساس نیاز جامعه و تکنولوژی روز به ذینفعان یاری رسانند.

برنامه مشاوره در برنامه های درسی

برنامه مشاوره در زمینه طراحی، اجرا، ارزشیابی و بازنگری برنامه های درسی در مرکز مطالعات  و با همکاری دفاتر توسعه آموزش در دانشکده ها و بیمارستانهای آموزشی زیر مجموعه اجرایی می شود.  مرکز مطالعات و توسعه آموزش پزشکی دانشگاه در طراحی و اجرای برنامه ریزی جهت مشاوره در برنامه های درسی با دفتر توسعه آموزش در دانشکده ها و  واحد توسعه در بیمارستان های آموزشی تعامل سازنده داشته و به منظور ساختارمند نمودن آن و انعطاف پذیری مناسب جهت اجرای بهینه آن، برنامه های مشاوره خود را بر اساس مصوبات (مواد وتبصره) زیر سازماندهی نموده است:  

ماده یک : دفاتر توسعه در دانشکده ها و بیمارستان ها  به عنوان خط اول تماس با اساتید و سایر ذینفعان آموزشی مرتبط بوده و با توجه به توانمندی های کارشناسان و مسوولین دفاتر ، آنها را در راستای انجام وظایف و اجرای اقدامات نوآورانه در حوزه آموزش با توجه به گایدلاین ها و دستور العمل های مرکز توسعه راهنمایی می­نماید.

تبصره یک:مواردی که نیاز به مشاوره تخصصی دارد، با تکمیل فرم مشاوره و ارسال به مرکز مطالعات و توسعه آموزش پزشکی مشاوره حضوری، تلفنی یا مجازی را درخواست مینماید.

تبصره دو:  حضور عضو هیات علمی مرکز مطالعات یا کارشناس دارای مدرک دکتری تخصصی در حوزه آموزش جهت مشاوره تخصصی در برنامه های درسی  الزامی است.

تبصره سه :  حضور کارشناس واحد مرکز مطالعات در مشاوره تخصصی در برنامه های درسی  برنامه ریزی الزامی است.

تبصره چهار : در صورت نیاز به مداخله، در محیط آموزشی مراتب انجام کار و صورت جلسه به دفتر توسعه یا برحسب ضرورت گروه آموزشی ارسال می شود.

تبصره پنج : 

 تبصره شش : مشاوره به صورت فردی و  با در خواست عضو هیات علمی یا سایر ذینفعان آموزشی  و گروهی بنا به درخواست گروه اموزشی درخواست میشود در صورت درخواست توسط گروه حضور نماینده مرکز مطالعات الزامی است.

تبصره هفت : کارشناسان دفاتر توسعه در بیمارستان مشکلات اساتید و دانشجویان را به دفاتر توسعه در بیمارستان منعکس میکنند و دفاتر توسعه در دانشکده طبق مواد و تبصره های فوق آنها را راهنمایی و هدایت می­کنند.

تبصره هشت :  نشست مشورتی کارشناسان مرکز مطالعات و دفتر توسعه در دانشکده و بیمارستان برای پیگیری نتایج مشاوره ها به صورت فصلی الزامی و به طور ماهیانه اختیاری است .

وظایف و فعالیت های نظارتی در مشاوره در برنامه های درسی

بر اساس ماده یک مرکز مطالعات بایستی برای تمام فعالیت های پیرامون برنامه درسی گایدلاین و دستور العمل  لازم را طراحی و به کارشناسان دفاتر توسعه برای کاربرد آنها آموزش بدهد. و بر اساس تبصره یک این ماده مواردی که نیاز به مشاوره تخصصی دارد، با تکمیل فرم مشاوره و ارسال به مرکز مطالعات و توسعه آموزش پزشکی مشاوره حضوری یا آنلاین را درخواست مینماید.

موارد ذیل را در فعالیت های دفاتر توسعه در ارتباط با مشاوره در برنامه های درسی مورد نظارت وپایش مرکز مطالعات قرار میگیرد .

 وظایف : طراحی دستور العمل های لازم  جهت مشاوره در زمینه طراحی آموزشی ، تدوین و بازنگری برنامه های درسی ، تهیه لوگ بوک و ارزشیابی دروس

فعالیت های نظارتی : وجود دستور العمل های لازم  در مرکز و دفاتر توسعه و بازنگری سالیانه به تایید مدیر مرکز مطالعات  

وظایف : آموزش به کارشناسان مرکز ودفاتر توسعه در جهت پاسخگویی به نیاز اساتید و دانشکده ها

فعالیت های نظارتی : تعداد برنامه های آموزشی جهت کارشناسان به صورت فصلی چهار مرتبه در سال است.  

وظایف : کمک و مشاوره به اساتید در طراحی آموزشی و انتخاب استراتزی های مناسب در محیط آموزشی

فعالیت های نظارتی : تعداد برنامه های مشاوره  فردی یا  گروه های آموزشی نسبت به کل برنامه های آموزشی در واحد برنامه درسی  بالاتر باشد.

وظایف : مشارکت در انجام مداخلات آموزشی به منظور ارتقاء توانمندی عملی اعضای هیات علمی

فعالیت های نظارتی : به منظور ارتقاءکیفیت آموزش و توانمندسازی عملی اعضای هیات علمی جهت اجرای فعالیتهای نوآورانه آموزشی در  مشاوره های تخصصی بر هدایت ایشان به سمت مداخلات آموزشی تاکید شود و سعی شود حداقل 5% از مشاوره ها در این باره انجام شود.

لازم به ذکر است که این فعالیت های بصورت ماهیانه توسط کارشناس واحد برنامه درسی EDC مورد بررسی قرار گرفته و سپس به مسئول واحد برنامه درسی و به مدیر EDC گزارش داده خواهد شد.

درخواست مشاوره

نمونه فرم مشاوره و نظارت

تاریخ :

خانم/ آقای / دانشکده ..............................  در خواست مشاوره

اهمیت نظارت بر فرآیندهای آموزشی دانشگاه

از آن جایی که هر سازمان جهت تحقق اهدافی باید تابع موازین و مقرراتی باشد  اعمال کنترل و نظارت در فعالیت های آموزش دانشکده ها نیز ضروری است. به­ویژه درسازمانهای آموزشی که اهداف متعددی در آن دنبال می شود و پیچیدگی در آموزش و تدریس در آن بیش از هر سازمان دیگری به چشم می خورد ،مرکز مطالعات و توسعه آموزش در دانشگاه علوم پزشکی مشهد خود مقید به نظارت در دفاتر توسعه دانشکده و بیمارستانها می داند و برای این نظارت مستمر برنامه نشست مشورتی کارشناسان مرکز مطالعات و دفتر توسعه در دانشکده ها را طبق جدول زیر اجرا می نماید .(سال1402)